รูปปั้นหลวงปู่ทวดภายในวัดพะโคะ
"สมเด็จเจ้าพะโคะ" หรือ "หลวงปู่ทวด" เป็นที่รู้จักของชาวไทยทุกภูมิภาคในฐานะพระศักดิ์สิท ธิ์ที่มีอิทธิ ปาฏิหาริย์และอภิญญาแก่กล้าจนได้รับสมญานามว่า "หลวงปู่ทวดเหยียบน้ำทะเลจืด" เป็นพระที่คนไทยชาวพุทธทุกคน ให้ความเคารพ เลื่อมใสเป็นอย่างยิ่ง
หากว่าใครที่ศรัธาในองค์หลวงปู่ทวดก็มักที่จะพากันไป กราบไหว้ท่านตาม วัดต่างๆ ที่มีเรื่องราวเกี่ยวกับท่าน อย่างที่ทางภาคใต้ จังหวัดสงขลา ก็มีอีกหนึ่งวัดที่มีความสำคัญกับหลวงปู่ทวด ซึ่งเป็นสถานที่ที่ท่านเคยมาจำพรรษาอยู่ สถานที่แห่งนั้นคือ "วัดพะโคะ"หรือ "วัดพระราชประดิษฐาน" ตั้งอยู่บนเขาพะโคะ หรือเขาสิงห์ หมู่ที่ 6 ตำบลชุมพล อำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา
ความเป็นมาของวัดพะโคนี้มีความน่าสนใจ กล่าวตามพงศาวดารเมืองพัทลุงเรียกว่า "วัดหลวง" สร้างในสมัยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 ได้พระราชทานที่กัลปนา (ยกให้) ครั้งแรกประมาณปี พ.ศ. 2057 ต่อมาสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ (พ.ศ. 2091 - 2111) ได้รับพระราชทานที่กัลปนาวัดนี้ เรียกว่าวัดราชประดิษฐาน และได้สร้างพระโคตมะ หรือพระพุทธรูปไสยาสน์ ที่ประดิษฐานอยู่จนกระทั่งทุกวันนี้ คำว่า "พะโคะ" น่าจะมาจากคำว่า "พระโคตมะ"
วัดพะโคะแห่งนี้ เคยถูกโจรสลัดมลายูยกทัพเรือมาปล้น 2 ครั้ง เผาผลาญทำลายพระมาลิกเจดีย์ วิหารพระพุทธบาท และศาสนสถานอื่นๆ อีกจำนวนมาก จึงทำให้มีการบูรณะปฏิสังขรณ์วัดพะโคะครั้งสำคัญขึ้น ในครั้งที่สมเด็จพระราชมุนีสามิราม (สมเด็จพระโคะหรือหลวงปู่ทวดเหยียบน้ำทะเลจืด) ขอพระราชทานที่กัลปนาใหม่ในสมัยสมเด็จพระเอกาทศรถ (ระหว่าง พ.ศ. 2148- 2158) ได้บูรณะ พระมาลิกเจดีย์สูง 1 เส้น 5 วา (สูงกว่าเดิม 5 วา) โดยได้รับพระราชทานยอดพระเจดีย์เนื้อเบญจโลหะ ยาว 3 วา 3 คืบ มาจากกรุงศรีอยุธยาสมเด็จพระราชมุนีมีความสำคัญต่อวั ดนี้มากจนได้มี อนุสาวรีย์ปางธุดงค์จาริกของท่านไว้ให้ได้เคารพสักการะ
พระพุทธไสยาสน์
วัดพะโคะ เป็นวัดที่มีความสำคัญต่อชุมชนมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา โดยใช้เป็นสถานที่กระทำพิธีดื่มน้ำพระพิพัฒน์สัตยาของเมืองพัทลุง เป็นวัดที่ประดิษฐานพระมาลิกเจดีย์พระพุทธไสยาสน์หรือพระโคตมะ และอนุสาวรีย์หลวงพ่อทวด (สมเด็จพระราชมุนีสามิราม) ในลักษณะจาริกธุดงค์ ซึ่งเป็นที่ศรัทธาและเคารพบูชาของชาวไทยและชาวต่างประเทศใกล้เคียง มาจนกระทั่งปัจจุบันนี้
ภายในวัดคะโพมีโบราณสถานที่น่าชมมากมาย อาทิ พระมาลิกเจดีย์ เป็นสถาปัตยกรรมภาคใต้แบบลังกาสมัยอยุธยา นอกจากเป็นที่บรรจุธาตุแล้ว ยังมีพระพุทธไสยาสน์ยาว 18 เมตร สูง 25 เมตร ฝีมือช่างท้องถิ่น เรียกว่า พระโคตมะ (พะโคะ) ประดิษฐานในพระวิหาร ด้านทิศเหนือของเจดีย์ มีโบราณสถานและโบราณวัตถุล้ำค่าอีกมากมาย และมีวิหารพระพุทธไสยาสน์ รอยพระพุทธบาท ศาลาตัดสินความ พระพุทธรูปทรงเครื่อง หลักล่ามช้าง ศิวลึงค์ และมีรูปปั้นหลวงปู่ทวดให้ได้เคารพสักการะขอพรเพื่อความเป็นสิริมงคลแก่ชีวิตด้วย
* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *
การเดินทางสู่วัดพะโคะจากตัวจังหวัดสงขลา เดินทางโดยทางรถยนต์บนทางหลวงหมายเลข 408 เดินทางโดยรถประจำทางสายสงขลา-ระโนด ประมาณ 40 กม.
